SORRY, DE ENCYCLOPEDIE
Sorry, de Encyclopedie (2020) is een satirisch woordenboek waarin verschillende soorten sorry’s worden blootgelegd, beoordeeld en gecategoriseerd, om lezers te helpen een weg te vinden in de sorry- jungle die heerst in onze hedendaagse maatschappij. Voorbeelden zijn de ‘sorry-sorry-sorry’, de ‘schildpad- sorry’, de ‘nooit-te-laat-om-te-sorry-sorry’ en de ‘homp-vlees-sorry’.
Sorry. Een woord dat levens kan veranderen en een woord dat er zomaar uit kan floepen. Of allebei tegelijk. Het kan het verschil betekenen tussen haat en liefde, het imago van een president of de duur van een gevangenisstraf. Misschien is het wel een van de meest gebruikte woorden over de hele wereld en tegelijkertijd een van de meest mysterieuze woorden. Wat betekent het nu eigenlijk?
Het antwoord op die vraag, dat weten wij ook niet. Het enige wat we wel weten, is dat er ontelbaar veel verschillende soorten sorry’s te herkennen zijn, als je maar goed genoeg oplet. Sorry, de Encyclopedie is daar een handleiding voor.
Voorwoord uit ‘Sorry, de Encyclopedie’
“Een heerlijke zomerdag. Je zit op het terras met een groep vrienden te genieten van een goed gevuld glas wijn. Geen zorgen. Het leven is goed. Totdat je even opstaat om naar het toilet te gaan. Terwijl jij omhoogkomt, draait een vriendin zich om. Je stoot per ongeluk tegen haar aan en gooit daarmee haar volle glas rode wijn over haar witte blouse. Je eerste reactie: SHIT. “Sorry, sorry, sorry!!!”, is wat je eruit gooit en wellicht een “Oh god, gaat het?!”. De groep vriendinnen reageert geschokt en het slachtoffer roept — snakkend naar adem — dat het niet erg is, maar wel balen natuurlijk, ja, de blouse was net nieuw en best wel duur. Je weet niet wat je moet doen en snelt al sorry-roepend naar de gastheer/-vrouw om een doekje te halen.
Zo’n situatie is vast te herkennen voor veel mensen. Een situatie waar je per ongeluk iemand benadeelt, gevolgd door een sorry-reeks en een poging het direct op te lossen. Je zou denken dat je ‘gewoon’ sorry zegt, maar dit is een typische ‘Sorry- sorry-sorry’. Een vorm van sorry zeggen die zeer vaak voorkomt.
In de excuses-maatschappij, waar te pas en te onpas op verschillende manieren en met verschillende bedoelingen sorry wordt gezegd, kan iemand snel verdwaald raken. Desondanks zijn er in deze wirwar van sorry’s patronen te herkennen door de getrainde luisteraar. Niet alleen op persoonlijk niveau, zoals de ‘Sorry-sorry-sorry’, maar ook op veel grotere schaal, zoals bijvoorbeeld door de overheid of grote bedrijven. Overal en door iedereen wordt sorry gezegd, daar is niet aan te ontkomen.
Deze patronen zijn op verschillende manieren te benaderen. Soms is een sorry te herkennen aan de manier waarop er met het incident wordt omgegaan, andere keren onderscheidt de sorry zich door middel van het medium waarmee de sorry wordt geuit. Weer een andere keer ligt het aan bepaalde woorden die in de sorry worden verweven. Soms wordt het woord sorry niet eens specifiek genoemd, maar is het wel degelijk een sorry.
Doordat er zo frequent en op zo veel verschillende manieren sorry wordt gezegd, is het begrijpelijk dat je vergeet wat mensen nu echt bedoelen wanneer ze sorry zeggen. Elke sorry is immers anders; elke zinspeling, formulering van woorden, lichaamstaal en actie waarmee de sorry gepaard gaat maakt een sorry uniek. Ook datgene waarvoor sorry wordt gezegd is tekenend voor de sorry zelf. Daarbij worden vaak verschillende soorten sorry’s toegepast in hetzelfde excuus, of zijn verschillende sorry’s toe te passen in eenzelfde situatie. De ene sorry sluit de andere niet uit. Welke sorry gebruik je dan in welke situatie? En welke werkt beter dan de andere? Het is een kwestie van oefenen.
Dus, welkom in dit boek. Heb je spijt van je mislukte festival, je dronken tirade, je bemoeienis met buitenlandse conflicten, je vergeten bedankje, je privacy schending of een uitspraak uit het verleden? Of wil je oefenen met jouw begrip van excuses en het zelf sorry zeggen? Dan is dit boek je uitkomst. Een sorry-samenvatting, een apologie-epistel, een excusé- resumé, een schuld synopsis en een berouw-bijbel in één. Een nederig naslagwerk over het reilen en zeilen van de sorry-industrie.”
“Een heerlijke zomerdag. Je zit op het terras met een groep vrienden te genieten van een goed gevuld glas wijn. Geen zorgen. Het leven is goed. Totdat je even opstaat om naar het toilet te gaan. Terwijl jij omhoogkomt, draait een vriendin zich om. Je stoot per ongeluk tegen haar aan en gooit daarmee haar volle glas rode wijn over haar witte blouse. Je eerste reactie: SHIT. “Sorry, sorry, sorry!!!”, is wat je eruit gooit en wellicht een “Oh god, gaat het?!”. De groep vriendinnen reageert geschokt en het slachtoffer roept — snakkend naar adem — dat het niet erg is, maar wel balen natuurlijk, ja, de blouse was net nieuw en best wel duur. Je weet niet wat je moet doen en snelt al sorry-roepend naar de gastheer/-vrouw om een doekje te halen.
Zo’n situatie is vast te herkennen voor veel mensen. Een situatie waar je per ongeluk iemand benadeelt, gevolgd door een sorry-reeks en een poging het direct op te lossen. Je zou denken dat je ‘gewoon’ sorry zegt, maar dit is een typische ‘Sorry- sorry-sorry’. Een vorm van sorry zeggen die zeer vaak voorkomt.
In de excuses-maatschappij, waar te pas en te onpas op verschillende manieren en met verschillende bedoelingen sorry wordt gezegd, kan iemand snel verdwaald raken. Desondanks zijn er in deze wirwar van sorry’s patronen te herkennen door de getrainde luisteraar. Niet alleen op persoonlijk niveau, zoals de ‘Sorry-sorry-sorry’, maar ook op veel grotere schaal, zoals bijvoorbeeld door de overheid of grote bedrijven. Overal en door iedereen wordt sorry gezegd, daar is niet aan te ontkomen.
Deze patronen zijn op verschillende manieren te benaderen. Soms is een sorry te herkennen aan de manier waarop er met het incident wordt omgegaan, andere keren onderscheidt de sorry zich door middel van het medium waarmee de sorry wordt geuit. Weer een andere keer ligt het aan bepaalde woorden die in de sorry worden verweven. Soms wordt het woord sorry niet eens specifiek genoemd, maar is het wel degelijk een sorry.
Doordat er zo frequent en op zo veel verschillende manieren sorry wordt gezegd, is het begrijpelijk dat je vergeet wat mensen nu echt bedoelen wanneer ze sorry zeggen. Elke sorry is immers anders; elke zinspeling, formulering van woorden, lichaamstaal en actie waarmee de sorry gepaard gaat maakt een sorry uniek. Ook datgene waarvoor sorry wordt gezegd is tekenend voor de sorry zelf. Daarbij worden vaak verschillende soorten sorry’s toegepast in hetzelfde excuus, of zijn verschillende sorry’s toe te passen in eenzelfde situatie. De ene sorry sluit de andere niet uit. Welke sorry gebruik je dan in welke situatie? En welke werkt beter dan de andere? Het is een kwestie van oefenen.
Dus, welkom in dit boek. Heb je spijt van je mislukte festival, je dronken tirade, je bemoeienis met buitenlandse conflicten, je vergeten bedankje, je privacy schending of een uitspraak uit het verleden? Of wil je oefenen met jouw begrip van excuses en het zelf sorry zeggen? Dan is dit boek je uitkomst. Een sorry-samenvatting, een apologie-epistel, een excusé- resumé, een schuld synopsis en een berouw-bijbel in één. Een nederig naslagwerk over het reilen en zeilen van de sorry-industrie.”
Elke sorry is voorzien van een dode-mussenscore, volledig volgens de dode-mussenindex. Via dit scoresysteem is binnen één oogopslag te zien hoe goed—of slecht—een bepaald excuus is. Hoe slechter de sorry, hoe meer de ontvanger blij wordt gemaakt met een dode mus, en dus hoe meer dode mussen de sorry krijgt toebedeeld.
Dit boek is gemaakt in opdracht voor SETUP Utrecht en onderdeel van hun 2020-thema ‘sorry in de tech- industrie. Het werd gepresenteerd tijdens de Dutch Design Week 2020.
︎︎︎Sorry, de Encyclopedie - SETUP
︎︎︎Sorry, de Encyclopedie - SETUP
CREDITS
AUTHORS Joeri Boelhouwer, Steven de Breet, Saskia de Jong, Juliette Koster, Frank Kroeze, Huig Markus, Sam ten Thij, Ids Timmerije, Jonne Verheij, Pepijn Zuiderveld CONCEPT Jonne Verheij EDITORS Saskia de Jong, Ids Timmerije, Jonne Verheij, Pepijn Zuiderveld GRAPHIC DESIGN Steven de Breet, Frank Kroeze ILLUSTRATORS Juliette Koster, Huig Markus FOREWORD & INTRODUCTION Jonne Verheij, Frank Kroeze COMMISSIONED FOR SETUP Utrecht